Türkiye, bugün teknoloji dünyasında tarihi bir adım attı. Ülkenin ilk kuantum bilgisayarı olan “QuanT”, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi (TOBB ETÜ) tarafından geliştirilerek kamuoyuna tanıtıldı.
Bu gelişme, Türkiye’nin küresel teknoloji yarışında önemli bir oyuncu olma yolunda büyük bir ilerleme olarak değerlendiriliyor.
QuanT, TOBB ETÜ’nün kuantum teknolojileri üzerine 2010 yılından beri sürdürdüğü çalışmaların bir ürünü. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, bu teknoloji merkezinin dünyada eşi benzeri bulunmayan, altı farklı mühendislik disiplinini bir araya getiren tek merkez olduğunu vurguladı. Bu merkezde, araştırmacılar yetiştirilirken, teknoloji geliştirilip ürüne dönüştürülüyor ve ticarileştiriliyor.
Kuantum Bilgisayarı Nedir?
Kuantum bilgisayarlar, klasik bilgisayarlardan farklı olarak “kuantum bitleri” (kubitler) kullanarak işlem yapıyor. QuanT, ilk aşamada 5 kübit kapasitesiyle savunma sanayisi, optimizasyon problemleri gibi alanlarda önemli avantajlar sunacak. Hisarcıklıoğlu, kuantum bilgisayarların sağlık, finans, siber güvenlik gibi alanlarda çığır açıcı çözümler getireceğini belirtti.
QuanT’ın Kapasitesi Dünyadaki Diğer Kuantum Bilgisayarlara Göre Ne Durumda?
QuanT, 5 kübitlik bir kapasiteyle, klasik bilgisayarların çözmekte zorlandığı belirli türde problemler için önemli bir avantaj sunuyor. Örneğin, karmaşık optimizasyon problemleri veya kriptografi alanındaki bazı zorlu şifreleme tekniklerini çözmek, bu kuantum bilgisayar için mümkün hale geliyor. Ancak, dünya genelindeki rakiplerle kıyaslandığında, QuanT henüz erken bir aşamada. Google’ın 53 kübitlik Sycamore işlemcisi, klasik bir süper bilgisayarın 10.000 yıl süreceği bir hesaplamayı 200 saniyede tamamlayabilmiştir. IBM ise 2023’te 100+ kübitlik işlemler için doğru sonuçlar elde edebilen bir bilgisayar geliştirdiğini duyurmuştu. Bu noktada, QuanT’ın 5 kübit kapasitesi giriş seviyesi olarak değerlendirilebilir, ancak bu, yeni başlayan bir teknoloji için önemli bir başlangıç noktasıdır. Türkiye’nin bu alanda yaptığı yatırımlar ve geliştirmeler, zamanla bu kapasitenin artmasına ve uluslararası rekabette daha güçlü bir konuma yükselmesine olanak sağlayacaktır
Kuantum Bilgisayarın Stratejik Önemi
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, QuanT’ın Türkiye’nin bilgi işlem teknolojilerindeki uluslararası rekabet gücünü artıracağını ifade etti. Bu, sadece teknolojik bağımsızlık açısından değil, aynı zamanda ülkenin ekonomik ve savunma alanlarında da stratejik bir avantaj sağlayacak.
QuanT, genç araştırmacılara ve girişimcilere yeni fırsatlar sunacak. TOBB ETÜ, bu teknoloji ile gençlerin kuantum teknolojileri alanında çalışmaya teşvik edilmesini hedefliyor.
Geleceğe Dönük Hedefler
Projede yer alan akademisyenler ve TOBB ETÜ, süper iletken çip üretimi için gerekli olan altyapıyı kurarak, daha yüksek kapasiteli kuantum bilgisayarlar geliştirmeyi planlıyor.
Türkiye’nin bu kuantum bilgisayarını geliştirmesi, ülkenin teknolojik bağımsızlığını pekiştirmekte ve dünya genelindeki kuantum teknolojileri ekosistemine katkıda bulunmaktadır. Bu adım, gelecekte yerli algoritmaların geliştirilmesi ve Türkiye’nin bu alanda bir lider olma yolunda önemli bir milat olarak görülüyor.
