Türk Deniz Kuvvetleri, yerli savaş gemileri konusunda önemli adımlar atmaya devam ediyor. Bu adımların en önemlilerinden biri, Türk Deniz Kuvvetleri tarafından yönetilen MİLGEM projesidir.
MİLGEM projesi, Türk Deniz Kuvvetleri’nin tamamen yerli korvetler tasarlamak, geliştirmek ve inşa etmek için öz kaynaklarını kullanarak başlattığı bir projedir. Proje, Türkiye’nin yerli kaynaklarını mümkün olduğunca kullanarak bir savaş gemisi inşa etmeyi, ulusal askeri gemi inşa kapasitesini ve becerilerini geliştirmeyi amaçlamaktadır. Resmi olarak 2004 yılında İstanbul Tersane Komutanlığı, MİLGEM Proje Ofisi’ni kurduğunda hayata geçti. İlk gemisi olan ADA Sınıfı TCG Heybeliada (F511) 2005 yılında inşa edilmeye başlandı ve 2011 yılında denize indirildi. Proje kapsamında yerel tedarikçiler de önemli rol oynamaktadır. Örneğin Aselsan ve Havelsan gibi Türk savunma şirketleri, komuta ve kontrol ve elektronik savaş yönetim sistemi için yerel alt bileşenler geliştirmede önemli rol oynamıştır. MİLGEM projesi kapsamında üretilen gemiler arasında dört Ada sınıfı anti-denizaltı savaş korveti ve bir İstihbarat korveti, dört İstif sınıfı çok amaçlı fırkateyn ve 4 + 4 TF-2000 sınıfı hava savunma muhribi/destroyeri bulunmaktadır, MİLGEM projesi kapsamında geliştirilmese de MİLGEM projesinin son adımı diyebileceğimiz amiral gemisi ise TCG Anadolu gemisi olarak gösterilmektedir.
MİLGEM projesinin amacını, Türkiye için önemini ve çıktılarını genel olarak anlatmaya çalıştık, işte MİLGEM projesi kapsamında üretilip envantere giren, üretilmekte olan ve proje aşamasında olan gemiler.
ADA Sınıfı Korvet
ADA sınıfı korvetler, Türk Deniz Kuvvetleri için geliştirilen MİLGEM’in bir parçası olan bir korvet sınıfıdır. Türk Deniz Kuvvetleri, ADA sınıfı dört korvetin hepsini hizmete aldı ve Ukrayna ve Pakistan donanmaları için aynı sınıfa ait yeni gemiler üretiliyor.
ADA sınıfının tasarım hedefi, tasarımında gizlilik teknolojisi ilkelerini kapsamlı bir şekilde kullanırken, yerli denizaltı savaşı ve açık deniz devriyesi yeteneklerine sahip modern bir kıyı savaş gemisi inşa etmektir.
ADA sınıfı korvetler, 2.400 ton deplasmana sahip olup, 99.56 metre uzunluğunda ve 14.40 metre genişliğindedir. Su çekimi 3.90 metre olan gemilerin itme gücü CODLOD 4 × dizel ve 2 × elektrik motorundan oluşmaktadır. Azami hızları 24 knot (44 km/sa; 28 mph) olan gemilerin menzili ise 3,500 deniz mili (6,482 km; 4,028 mi) olarak belirtilmektedir.
ADA sınıfı korvetlerde bir adet 76mm MKE deniz topu, bir adet Aselsan GÖKDENİZ Yakın Hava Savunma Sistemi, sekiz adet HİSAR hava savunma sistemi, sekiz adet Atmaca füzesi, dört adet UMTAS füzesi ve iki adet ASELSAN STAMP roketi ile donatılmıştır. Ayrıca gemilerde iki adet sert gövdeli şişme bot ve bir adet 10 tonluk helikopter bulunmaktadır.
ADA sınıfı korvetlerden bahsederken TCG Ufuk gemisi için ayrı bir paragraf açmamız anlamlı olacaktır. TCG Ufuk, MİLGEM projesi sonucu üretilen ADA sınıfı korvet platformu üzerine inşa edilmiştir ve donanım olarak ADA sınıfı korvetlerden farklılık göstermektedir. TCG Ufuk gemisi, sinyal istihbaratı (SIGINT) ve elektronik istihbarat (ELINT) operasyonları yapabilme kabiliyetine sahiptir. Ayrıca, diğer tüm ada sınıfı korvetler gibi 10 tonluk helikopterlerin iniş ve kalkış yapabileceği bir helikopter platformuna sahiptir.
ADA Sınıfı Korvetlerin Listesi
Türk Deniz Kuvvetleri’nin envanterine girmiş olan ADA sınıfı korvetlerin isimleri ve borda numaraları şu şekildedir.
- TCG Heybeliada (F-511)
- TCG Büyükada (F-512)
- TCG Burgazada (F-513)
- TCK Kınalıada (F-514)
- TCG Ufuk (A-591)
İstif “İ” Sınıfı Fırkateyn
İstif sınıfı fırkateynler, Türk Deniz Kuvvetleri için geliştirilen MİLGEM’in bir parçası olan bir fırkateyn sınıfıdır. İstif sınıfı fırkateynler, denizaltı savunma, su üstü ve hava savunma harbi yetenekleri, ileri karakol faaliyetlerinin icrası, keşif, gözetleme, hedef tespit, teşhis, tanıma ve erken ihbar özellikleriyle dikkat çekmektedir.
İstif sınıfı fırkateynlerin ilk gemisi olan TCG İstanbul’un 2023 yılında envantere katılması planlanmaktadır. İstif sınıfı fırkateynler, 2.300 ton deplasmana sahip olup, 99.56 metre uzunluğunda ve 14.40 metre genişliğindedir. Su çekimi 4.05 metre olan gemilerin itme gücü CODLOD 4 × dizel ve 2 × elektrik motorundan oluşmaktadır. Azami hızları 29 knot (54 km/sa; 33 mph) olan gemilerin menzili ise 6.570 deniz mili (12.170 km; 7.560 mi) olarak belirtilmektedir.
İstif sınıfı fırkateynlerde bir adet OtoMelara Super Rapid 76/62 mm (F-515) deniz topu, bir adet MKEK Milli Deniz Topu 76/62 mm (F-516, F517, F518), iki adet Aselsan STOP 25 mm (0.98 in) yüzeysavar füzesi sistemi, bir adet Aselsan GÖKDENİZ CIWS hava savunma sistemi, sekiz adet HİSAR hava savunma sistemi, sekiz adet Atmaca füzesi ve iki adet ASELSAN STAMP roketi bulunmaktadır. Ayrıca gemilerde iki adet sert gövdeli şişme bot ve bir adet 10 tonluk helikopter bulunmaktadır.
İ Sınıfı Korvetlerin Listesi
Türk Deniz Kuvvetleri’nin envanterine girmiş olan İ sınıfı fırkateynlerin isimleri ve borda numaraları şu şekildedir.
- TCG İstanbul (F-515)
TF-2000 Destroyer
TF-2000 sınıfı destroyerler, Türk Deniz Kuvvetleri için geliştirilen bir anti-hava savunma füze destroyeridir. Gölcük Tersanesi tarafından inşa edilecek olan 8 gemiden oluşan sınıf, Türk Deniz Kuvvetleri’nin hava savunma yeteneklerini artırmayı amaçlamaktadır.
TF-2000 sınıfı destroyerler, 8.500 ton deplasmana sahip olup, 166 metre uzunluğunda ve 21.5 metre genişliğindedir. Su çekimi 5.4 metre olan gemilerin itme gücü CODLOD 4 × dizel ve 2 × gaz türbininden oluşmaktadır. Azami hızları 28 knot (52 km/sa; 32 mph) olan gemilerin mürettebatı 130-150 kişiden oluşmaktadır.
TF-2000 sınıfı destroyerler, G-40 Naval versiyonu Hisar-U füzeleri, 64 hücreli MILDAS dikey fırlatma sistemi, Gezgin (kara saldırı füzesi), Atmaca (anti-gemi füzesi), 5″/54 kalibre Mark 45 topu, RIM-116 Rolling Airframe Missile yakın savunma sistemi, VL ASROC torpido tüpü, HİSAR hava savunma sistemi ve ASELSAN STAMP roketi ile donatılmıştır. Ayrıca gemilerde bir adet Sikorsky S-70B Seahawk helikopteri bulunmaktadır.
TF-2000 sınıfı destroyerlerin ilk gemisinin 2027 yılında hizmete girmesi planlanmaktadır.
Hisar Sınıfı Açık Deniz Karakol Gemisi
Hisar sınıfı açık deniz karakol gemisi, Türk Deniz Kuvvetleri için geliştirilen bir karakol gemisi sınıfıdır. Ada sınıfı korvetlerin tasarımı baz alınarak geliştirilmiş olan Hisar sınıfı gemiler, istihbarat, gözetleme, keşif, deniz haydutluğuyla mücadele, deniz kaynaklarının korunması, deniz güvenliğinin tesisi, doğal afetlerde insani yardım, arama ve kurtarma görevlerinde özellikle ekonomik ve etkin görev icra edebilecek şekilde tasarlanmıştır. Türk Deniz Kuvvetleri için 10 adet Hisar sınıfı açık deniz karakol gemisi üretilmesi planlanmaktadır.
Hisar sınıfı açık deniz karakol gemileri, bir adet 76mm MKE deniz topu, bir adet Aselsan GÖKDENİZ Yakın Hava Savunma Sistemi, sekiz adet HİSAR hava savunma sistemi, sekiz adet Atmaca füzesi, dört adet UMTAS füzesi ve iki adet ASELSAN STAMP roketi ile donatılmıştır. Ayrıca gemilerde iki adet sert gövdeli şişme bot ve bir adet 10 tonluk helikopter bulunmaktadır.
Hisar sınıfı açık deniz karakol gemileri, 2.300 ton deplasmana sahip olup, 99.56 metre uzunluğunda ve 14.42 metre genişliğindedir. Su çekimi 3.90 metre olan gemilerin itme gücü CODLOD 4 × dizel ve 2 × elektrik motorundan oluşmaktadır. Azami hızları 24 knot (44 km/sa; 28 mph) olan gemilerin menzili ise 4.500 deniz mili (8.300 km) olarak belirtilmektedir.
Hisar Sınıfı Açık Deniz Karakol Gemilerinin Listesi
Türk Deniz Kuvvetleri’nin envanterine girmiş olan Hisar Sınıfı Açık Deniz Karakol Gemilerinin isimleri ve borda numaraları şu şekildedir.
- TCG Akhisar (P-1220)
- TCG Koçhisar (P-1221)
Türk Tipi Hücumbot
Türk Tipi Hücumbot Projesi, Türk Deniz Kuvvetleri tarafından kullanılmak üzere tasarlanan bir hücumbot projesidir. STM Savunma tarafından yürütülen proje, düşman unsurlarını imha etmek/etkisiz hale getirmek, kendi unsurlarının bekasını sağlamak amacıyla tedarik edilmesi planlanan Türk Tipi Hücumbotların sistem isterlerinin tanımlanması, kavram seçimi, ön tasarım ve kontrat tasarımı faaliyetlerini kapsamaktadır.
Türk Tipi Hücumbotlar, ağır deniz ve hava koşullarında, açık denizde su üstü ve hava savunma harbi ve devriye görevlerini icra etmek üzere tasarlanmıştır. Projenin ilk aşamasında tasarım, ikinci aşamasında prototip üretim ve son aşamada seri üretim gerçekleştirilecektir.
Türk Tipi Hücumbotların özellikleri hakkında henüz çok fazla bilgi mevcut değildir. Ancak STM Savunma tarafından yapılan açıklamalara göre, bu hücumbotlar gaz türbini tahrik sistemi bulunan tek gövdeli gemilerdir.
LHD Sınıfı (Havuzlu Helikopter Gemisi)
LHD Sınıfı (Havuzlu Helikopter Gemisi) projesi kapsamında inşası tamamlanan TCG Anadolu gemisi MİLGEM değildir. TCG Anadolu, Türk Deniz Kuvvetleri’nin yeni amfibi saldırı gemisi ve hafif uçak gemisidir, donanmamızın en büyük gemisi ve ayrıca amiral gemisidir.
TCG Anadolu, İspanyol Juan Carlos I sınıfı amfibi saldırı gemilerinin Türk Deniz Kuvvetleri ihtiyaçlarına göre özelleştirilmiş bir versiyonudur. TCG Anadolu, 2023 yılında hizmete girmesi planlanan Türk Deniz Kuvvetleri’nin en büyük gemisidir. TCG Anadolu, Sedef Tersanesi’nde inşa edilmiştir.
Geminin silah sistemleri, savaş yönetim sistemi, elektronik harp sistemleri, kızılötesi arama ve takip sistemi, elektro-optik arama sistemi, lazer ikaz sistemi, torpido savunma sistemi, radarlar, muhabere sistemleri, seyir sistemleri ve bilgi dağıtım sistemleri yerli ve milli imkanlarla geliştirilmiştir. Ayrıca geminin üst güvertesine Bayraktar TB3 SİHA ve KIZILELMA insansız savaş uçağının iniş ve kalkış yapabilmesi için çalışmalar devam etmektedir.
TCG Anadolu, 27.436 ton deplasmana sahip olup, 232 metre uzunluğunda ve 32 metre genişliğindedir. Su çekimi 6.9 metre olan gemilerin itme gücü CODLOD 4 × dizel ve 2 × elektrik motorundan oluşmaktadır. Azami hızları 21 knot (39 km/sa; 24 mph) olan gemilerin menzili ise 9.000 deniz mili (17.000 km; 10.000 mi) olarak belirtilmektedir.
LHD Sınıfı (Havuzlu Helikopter Gemisi) Gemilerinin Listesi
Türk Deniz Kuvvetleri’nin envanterine girmiş olan LHD Sınıfı (Havuzlu Helikopter Gemisi) Gemilerinin isimleri ve borda numaraları şu şekildedir.
- TCG Anadolu (L400)
Milli Uçak Gemisi
Milgem kapsamında olmayan fakat Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Dizayn Proje Ofisi tarafından tasarlanan bu muazzam uçak gemisi, modern savunma ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde tasarlanmaktadır. 285 metre uzunluğa, 68 metre genişliğe ve 60.000 ton deplasmana sahip olması planlanan gemi, 25 knot hıza ulaşabilecek kapasitede olacak. Gemi, COGAG tahrik sistemine ve STOBAR uçak kalkış/iniş sistemine ship olacaktır. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Dizayn Proje Ofisi tarafından paylaşılan görsellere bakıldığında geminin uçuş güvertesi, birden fazla uçağı barındırabilecek genişliktedir ve gemi, hem SİHA’lar (TB3, KIZILELMA), hem HÜRJET büyüklüğündeki jetler, hem de helikopterler için geniş bir kapasiteye sahiptir. DPO tarafından paylaşılan göresellerde gemi güvertesinde 8 adet KIZILELMA, 6 adet HÜRJET ve 9 adet Bayraktar TB3 olmak üzere toplamda 23 adet hava platformu yer almaktadır. Yine internet üzerinde yer alan bilgilere göre Milli Uçak Gemisi 30 adet farklı hava platformunu hangarında barındırabilecektir. Bu özellikler, Türkiye’nin ilk uçak gemisini, bölgesel ve küresel deniz gücü projeksiyonunda stratejik bir varlık haline getirmektedir.
Türkiye’de Türk Deniz Kuvvetlerinin ihtiyacı kapsamında bir çok proje eş zamanlı olarak ilerlemektedir. Tüm bu projelere tek bir yazı içerisinde yer vermek mümkün olmayacağından, yazımızda bu projeler içerisinde önemli olduğuna inandığımız savaş gemilerine değinmek istedik. Umarız beğenmişsinizdir. Unuttuğumuzu ya da hatalı olduğumuzu düşündüğünüz bilgiler ve projeler için lütfen yorumunuzu eklemeyi unutmayınız.
